Çevre izni, Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken; emisyon, deşarj, gürültü kontrol, derin deniz deşarjı ve tehlikeli madde deşarjı konularından en az birini içeren izindir.
 

29.04.2009 Tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve 12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik” hükümlerince;

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan tesisler, en az bir çevre görevlisi istihdam etmek ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak , Ek-1 listesinde yer alan tesisler, çevre yönetim birimi kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır.

ÇED Yönetmeliğine göre, ÇED Raporuna tabi kurum, kuruluş ve işletmeler özelliklerine göre iki gruba ayrılmıştır. Birinci grupta yönetmeliğin EK-1 listesinde yer alan veya bakanlıkça “ÇED Gerekli”dir kararı verilen bir proje için özel bir formata göre hazırlanacak ÇED Raporu yer alır.

İkinci grupta ise, yönetmeliğin EK-2 listesinde yer alan projelere ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, proje sahibi, bir dilekçe ekinde Ek-IV’ e göre hazırlayacağı üç adet Proje tanıtım dosyası ve eklerinde yer alan bilgi belgelerin doğru olduğunu belirtir taahhüt yazısı ile imza sirkülerini Bakanlığa sunar.

Bakanlık, proje için hazırlanan proje tanıtım dosyasını Ek-IV de yer alan kriterler çerçevesinde inceler.
 

17 Temmuz 2008 ve 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği Ek-II listesinde yer alan faaliyetleri gerçekleştirecek gerçek ve tüzel kişiler proje tanıtım dosyası (ön çed) hazırlamakla yükümlüdürler.

Çed; Çevresel Etki Değerlendirmesi kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.

Çed raporu; Şehirlerde gerçekleştirilen projelerin, proje gerçekleşmeden projenin çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir.

Çed raporu süreci kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir. Yeni proje ve gelişmelerin çevreye olabilecek sürekli veya geçici potansiyel etkilerinin sosyal sonuçlarını ve alternatif çözümlerini de içine alacak şekilde analizi ve değerlendirilmesidir.

Çed, projelerle ilgili bütün ilgili tarafların bir araya geldiği ve görüş, kaygı ve önerilerini ortaya koyabildikleri demokratik ve şeffaf bir süreçtir. İlgili taraflar bu süreç içerisinde ortaya koydukları teknik bilgi ve görüşlerle projenin en optimal şekilde gelişimine katkı sağlarlar.

Çed raporu sürecinde firma herhangi bir faaliyete başlamaması gerekmektedir. Aksi takdirde cezai durumla karşı karşıya kalır.

Çed raporunun amacı ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın, çevre değerlerini ekonomik politikalar karşısında korumak, planlanan bir faaliyetin yol açabileceği bütün olumsuz çevresel etkilerin önceden tespit edilip, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.

1. Tasarım aşamasında ortaya çıkabilecek olumsuz durumları önceden görerek etkisiz hale getirmesi için gerekli tedbirleri ortaya koyması, olumsuz etkilerin minimize edilmesini sağlaması,2. Proje sahibi için maliyet azaltıcı seçenekler sunması,3. Karar verme sürecine yönelik daha güvenilir, bütünsel ve işbirlikçi bir yaklaşım, demokrasiye katkı.

Ulusal Çevre Politikası Kanunu, Amerika’da “National Environmental Policy Act” olarak bilinen 1969 yılında yürürlüğe girmiş, gerek AB ülkeleri, gerekse diğer dünya ülkelerinde halen en etkin çevre yönetim aracı olarak yerini alan ve gün geçtikçe de bu yeri sağlamlaştıran bir çevre politikası kanunudur. Türkiye’de uygulanan çed’in atasıdır.

1. Rafineriler,

2. Termik güç santralleri,

3. Nükleer yakıt tesisleri,

4. Metal endüstri tesisleri,

5. Tank hacminin 100 m3 ve üzeri olduğu, elektrolitik veya kimyasal bir proses kullanılarak metal veya plastik maddelerin yüzeylerinin metalle kaplandığı tesisler veya yüzey temizleme işleminin yapıldığı tesisler,

6. Asbest çıkartılması ve asbest içeren ürünleri işleme veya dönüştürme tesisleri,

7. Fonksiyonel olarak birbirine bağlı çeşitli birimleri kullanarak endüstriyel ölçekte üretim yapan kimya tesisleri,

8. Patlayıcı ve parlayıcı maddelerin üretildiği tesisler,

9. Şehirlerarası yollar ve havaalanları,

10. Su yolları, limanlar ve tersaneler.

Yönetmelik uyarınca verilecek geçici faaliyet belgesi veya çevre izin veya çevre izin ve lisansı;

Ek-1 listesinde belirtilen işletmeler için Bakanlık, Ek- 2 listesinde belirtilen işletmeler için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından verilir.

Bakanlık, Ek-1 listesinde yer alan işletmeler için geçici faaliyet belgesi, çevre izni ve çevre izin ve lisansı verme yetkisini Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine devredebilir.

Birden fazla tesisi olan işletmelerin çevre izni veya çevre izin ve lisansı işlemleri, işletme adına ve işletmede aynı adreste yer alan entegre tesislerin tümü birlikte değerlendirilerek yürütülür ve sonuçlandırılır.